Polyester İmalatı

Polyester reçineler iki ana grupta toplanır. Birinci grup doymamış polyesterler olarak adlandırılır. Bu malzemelerde reaksiyon doymuş ve dengelidir. Diğer bir deyişle, molekülleri başka moleküllerle bağlanma eğiliminde değildir. Doymuş polyesterlere (PET) örnek olarak, polyester kumaşlar ve plastik meşrubat şişeleri gösterilebilir.


 

Doymamış polyester reçinelerde moleküller, kimyasal dengesizlik nedeni ile tam doymamıştır. Karbon molekülleri devamlı olarak bağ kurabileceği bir element arayışı içindedir. Bu tip reçineler, kimyasal dengesizliği tamamlama eğiliminde oldukları için dengesiz veya “reaktif” reçinelerdir. Bu moleküllerin birbirine bağlanma reaksiyonuna Polimerizasyon adı verilir. Moleküllerin “Cross Link” adı verilen şebeke yapısı oluşturması sonucu, üç boyutlu bir matriks oluşur ve reçineyi sıvı halden katı hale dönüştürür. Polyester reçinenin reaktörden çıkışından, kullanımına kadar geçen sürede polimerizasyon reaksiyonu kendi kendine devam eder ancak bu reaksiyon, katkı maddeleri kullanılarak kontrol altına alınır.


Bu reaksiyonun başlatılması için iki sistem mevcuttur.

1. Sıcak Sertleştirme

Polyester reçine + Sertleştirici + 700C’nin üstünde sıcaklık

2. Soğuk Sertleştirme

Polyester Reçine + Sertleştirici +

Hızlandırıcı + (belki promotör) +

300C’ye kadar çevre sıcaklığı


Sıcak sertleşmede jelleşme ve sertleşme süreleri şu faktörlerden etkilenir; Reçine cinsi, sertleştirici cinsi ve miktarı, çalışma sıcaklığı, ortama sıcaklığın iletiliş şekli, kalıbın ısı iletkenliği.


Jelleşme süresi aynı zamanda reçinenin işlenme süresidir. Yani en geç bu sürenin sonunda polyester reçine kalıp üzerinde alacağı en son şekle getirilmiş olmalıdır.

Kalıptan çıkarma süresi sertleşen CTP’nin kalıptan zarar görmeden çıkarılabileceği en erken süreye denir. Kalıptan çıkarma süresi daima DIN 16945 ile tanımlanan sertleşme süresinden uzundur.


Soğuk sertleşmede jelleşme süresi reçinenin cinsine, hızlandırıcının cinsine ve miktarına, sertleştiricinin cinsine ve miktarına, başlangıç sıcaklığına bağlıdır. Sertleşme süreside bu sayılanlara bağlı olmakla beraber, bunların haricinde ayrıca ısı iletme durumuna, laminatın kalınlığına bağlıdır. Soğuk sertleşmede maksimum sıcaklığa ulaşıldığında sertleşme bitmiş değildir. Buradan itibaren başlayan nihai sertleşme oda sıcaklığında çok uzun sürebilir ve hatta tamamlanmayabilir. Bu yüzden, soğuk sertleşmesi yapılan CTP ürünler yüksek sıcaklıklarda sertleşme sonrası ameliyesine tabi tutulurlar.

Soğuk sertleşme ile imal edilen cam takviyeli polyester ürünlerde optimum (en iyi) özellikleri elde etmek için 1000C sıcaklıkta iki saat süre ile sertleşme sonrası ameliyesine tabi tutulmalıdırlar.


Polyester sertleştirilirken imal edilen parçalar kalın ise sertleştirici miktarı azaltılmalı, ince tabakalarda ise sertleştirici miktarı çoğaltılmalıdır.

Polyester işlenirken katalist sistemleri yeterince tanınırsa jelleşme ve sertleşme süreleri istenildiği gibi ayarlanabilir. Bu bir bakıma hem ekonomiklik yönünden hemde işin doğru yapılması yönünden gereklidir.


CTP ürünün kalitesi diğer etkenlerin yanında kullanılan katalist sistemine de bağlıdır.